Fe + HNO3 → Fe(NO3)3 + NO2 + H2O 2023

Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ + H₂O là phản ứng oxi hóa khử, được chinese.com.vn/giao-duc biên soạn, phương trình này sẽ xuất hiện trong nội dung các bài học: Cân bằng phản ứng oxi hóa khử Hóa học 10, tính chất Hóa học của Fe và tính chất hóa học HNO₃…. cũng như các dạng bài tập quan trọng.

1. Phương trình phản ứng Fe tác dụng HNO₃ đặc nóng

Fe + 6HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ ↑ + 3H₂O

2. Điều kiện phản ứng xảy ra phản ứng Fe và HNO₃ 

HNO₃ đặc nóng

3. Cân bằng phản ứng oxi hóa khử Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ ↑ + H₂O

Xác định sự thay đổi số oxi hóa

Fe⁰ + HN⁺⁵O₃ → Fe⁺³(NO₃)₃ + N⁺⁴O₂ ↑ + H₂O

3. Hiện tượng phản ứng xảy ra khi cho Fe tác dụng HNO₃ đặc nóng

Khi cho Fe tác dụng HNO3 đặc nóng, có khí độc màu nâu đỏ thoát ra chính là NO₂

4. Tính chất hóa học cơ bản của sắt

a. Tác dụng với phi kim 

Với oxi: 3Fe + 2O₂

Fe₃O₄ 

Với clo: 2Fe + 3Cl₂

2FeCl₃

Với lưu huỳnh: Fe + S

FeS

Ở nhiệt độ cao, sắt phản ứng được với nhiều phi kim.

b. Tác dụng với dung dịch axit

Tác dụng với với HCl, H₂SO₄ loãng

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

Tác dụng với H₂SO₄ đặc, nóng; HNO_{3 đặc}:

2Fe + 6H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

Không tác dụng với H₂SO₄ đặc nguội, HNO₃ đặc, nguội

c. Tác dụng với dung dịch muối

Đẩy được kim loại yếu hơn ra khỏi muối

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

5. Bài tập vận dụng liên quan 

Câu 1. Cho Fe tác dụng với HNO₃ đặc, nóng, thu được khí X có màu nâu đỏ. Khí X là

A. N₂O.

B. N₂.

C. NO₂.

D. NO.

Đáp án C: Fe + 6HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ ↑ + 3H₂O

Câu 2. Kim loại nào sau đây tác dụng với axit HCl loãng và khí clo không cho cùng loại muối clorua kim loại

A. Zn

B. Pb

C. Ag

D. Fe

Đáp án A

Loại B và C do Cu, Pb không phản ứng với HCl.

Loại D do:

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

Câu 3. Sản phẩm của phản ứng nhiệt phân Cu(NO₃)₂:

A. CuO, NO và O₂

B. Cu(NO₂)₂ và O₂

C. Cu(NO₃)₂, NO₂ và O₂

D. CuO, NO₂ và O₂

Đáp án D

Câu 4. N₂O₅ được đều chế bằng cách

A. Cho N₂ tác dụng với O₂ ở nhiệt độ cao

B. Sử dụng tia lửa điện vào không khí

C. Cho kim loại hoặc phi kim tác dụng với HNO₃ đặc

D. Tách nước từ HNO₃

Đáp án D

Câu 5. Cho dãy các chất: FeO, Fe(OH)₂, FeSO₄, Fe, Fe₂(SO₄)₃, Fe₂O₃. Số chất trong dãy bị oxi hóa khi tác dụng với dung dịch HNO₃ đặc, nóng là:

A. 6.

B. 3.

C. 5.

D. 4

Đáp án D

Chất bị oxi hóa khi tác dụng với HNO₃ thì phải chưa đạt hóa trị tối đa Trong dãy trên có 4 chất là: FeO, Fe(OH)₂, FeSO₄ và Fe.

Phương trình phản ứng

FeO + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ + 2H₂O

Fe(OH)₂ + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ + 3H₂O

FeSO₄ + 4HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ + H₂O + H₂SO₄

Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ + H₂O

Câu 6. Cho 19,2 gam hỗn hợp Cu và CuO tác dụng với dung dịch HNO₃ loãng dư thu được 448 ml khí NO (đktc) ( sản phẩm khử duy nhất). Phần trăm về khối lượng của CuO trong hỗn hợp:

A. 60%

B. 90%

C. 10%

D. 20%

Đáp án B

Chỉ có Cu phản ứng với HNO₃ sinh ra khí NO

Phương trình phản ứng hóa học

3Cu + 8HNO₃ → 3Cu(NO₃)₂ + 2NO↑ + 4H₂O

n_NO = 0,448 / 22,4 = 0,02 mol

→ n_Cu = 3/2 n_NO = 0,03 mol

→ m_Cu = 0,03 . 64 = 1,92 (g)

→ m_CuO = 19,2 – 1,92 = 17,28 (g)

→ %m_CuO = 90%

Câu 7. Những kim lọai nào sau đây đẩy được sắt ra khỏi dung dịch sắt (II) sunfat và bạc ra khỏi bạc Nitrat :

A. Na, Mg, Zn

B. Mg, Zn, Al

C. Fe, Cu, Ag

D. Al, Zn, Pb

Đáp án B

Mg + FeSO₄ → MgSO₄ + Fe

Zn + FeSO₄ → ZnSO₄ + Fe

Al + FeSO₄ → Al₂(SO₄)₃ + Fe

Câu 8. Để điều chế Fe(NO₃)₂ ta có thể dùng phản ứng nào sau đây?

A. Fe + dung dịch AgNO₃ dư

B. Fe + dung dịch Cu(NO₃)₂

C. Fe₂O₃ + dung dịch HNO₃

D. FeS + dung dịch HNO₃

Đáp án B

Fe + dung dịch Cu(NO₃)₂

Fe + Cu(NO₃)₂ → Fe(NO₃)₂ + Cu

Câu 9. Dãy các chất và dung dịch nào sau đây khi lấy dư có thể oxi hoá Fe thành Fe (III)?

A. HCl, HNO₃ đặc, nóng, H₂SO₄ đặc, nóng

B. Cl₂, HNO₃ nóng, H₂SO₄ đặc, nguội

C. bột lưu huỳnh, H₂SO₄ đặc, nóng, HCl

D. Cl₂, AgNO_{3 dư}, HNO₃ loãng

Đáp án D

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

Fe + AgNO₃ → Fe(NO₃)₃ + Ag

Fe + 6HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ ↑ + 3H₂O

Câu 10. Dãy các phi kim nào sau đây khi lấy dư tác dụng với Fe thì chỉ oxi hoá Fe thành Fe (III)?

A. Cl₂, O₂, S

B. Cl₂, Br₂, I₂

C. Br₂, Cl₂, F₂

D. O₂, Cl₂, Br₂

Đáp án C

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

Fe + 2HBr → FeBr₂ + H₂

Fe + 2HI → FeI₂ + H₂

Câu 11. Cho m gam Fe tác dụng với dung dịch HNO₃ thấy sinh ra 0,1 mol NO là sản phẩm khử duy nhất của HNO₃ và còn lại 2,6 gam Fe không tan. Giá trị của m là:

A. 5,6

B. 7,2

C. 12

D. 10

Đáp án C

Do Fe còn dư nên dung dịch chỉ chứa Fe(NO₃)_­2

2n_Fe = 3n_NO ⇒ n_Fe = 3/2 . 0,1 =0,15 mol

m_Fe = 0,15 . 56 + 2,6 = 12 g

Câu 12. Cho 5,6 gam Fe tác dụng hết với dung dịch HNO₃ (dư). Sau phản ứng sinh ra V lít khí NO₂ (ở đktc, sản phẩm khử duy nhất). Tính thể tích khí sinh ra?

A. 6,72 lít

B. 13,44 lít

C. 3,36 lít

D. 10,08 lít

Đáp án A

Fe + 6HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ + 3H₂O

n_Fe= 5,6/56 = 0,1 mol

Theo phương trình

→ n_NO2 = 3n_Fe=0,1 x 0,3= 0,3 mol

→ V = 0,3 x 22,4 = 6,72 lít

Câu 13. Cho a gam bột Fe vào dung dịch HNO₃ lấy dư, ta được 8,96 lít (đktc) hỗn hợp gồm hai khí NO₂ và NO và tỉ khối đối với O₂ bằng 1,3125. Thành phần phần trăm theo thể tích của NO, NO₂ và khối lượng a của Fe đã dùng là

A. 45% và 55% ; 5,6 gam.

B. 25% và 75%; 5,6 gam.

C. 25% và 75%; 11,2 gam.

D. 45% và 55%; 11,2 gam.

Đáp án B

Gọi x, y lần lượt là số mol của NO₂, NO

n_{Hỗn hợp khí} = 4,48 : 22,4 = 0,2 (mol)

→ x + y = 0,2 (1)

Khối lượng mol trung bình của hỗn hợp khí là:

1,3125 . 32 = 42 (gam/mol)

→ Khối lượng của hỗn hợp khí trên là: 42 .0,2 = 8,4 (gam)

→ 46x + 30y = 8,4 (2)

Từ (1 và (2) ta giải hệ phương trình được

x = 0,15 ; y = 0,05

→ %NO₂ = 0,15: (0,15 + 0,05) . 100% = 75%

% NO = 25%

Áp dụng đinh luật bảo toàn electron ta có:

3. n_Fe = 1n_NO2 + 3.n_NO

→ 3 .n_Fe = 0,15 + 3.0,05 = 0,3 mol

→ n_Fe = 0,3 : 3 = 0,1 mol

→ m_Fe = 0,1 .56 = 5,6 gam

Câu 14. Thực hiện các thí nghiệm sau:

(1) Đốt dây sắt trong bình khí clo dư

(2) Cho Fe vào dung dịch HNO3 đặc, nguội

(3) Cho Fe vào dung dịch HCl loãng, dư

(4) Cho Fe vào dung dịch HCl loãng, dư

(5) Cho Fe vào dung dịch H2SO4 đặc, nóng

Số thí nghiệm tạo ra muối Fe(II) là:

A. 3

B. 4

C. 2

D. 1

Đáp án C

Mời các bạn tham khảo thêm một số tài liệu liên quan 

…………………………….

Gửi tới các bạn phương trình Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ + H₂O được chinese.com.vn/giao-duc biên soạn hoàn thành gửi tới các bạn. Hy vọng tài liệu giúp các bạn biết cách viết và cân bằng phương trình phản ứng, hiện tượng sau phản ứng khi cho Fe tác dụng với HNO₃ đặc nóng.

Các bạn có thể các em cùng tham khảo thêm một số tài liệu liên quan hữu ích trong quá trình học tập như: Giải bài tập Hóa 12, Giải bài tập Toán lớp 12, Giải bài tập Vật Lí 12 ,….

Ngoài ra, chinese.com.vn/giao-duc đã thành lập group chia sẻ tài liệu ôn tập THPT Quốc gia miễn phí trên Facebook: Tài liệu học tập lớp 12 Mời các bạn học sinh tham gia nhóm, để có thể nhận được những tài liệu, đề thi mới nhất.